Bitki Fizyolojisi Laboratuvar Kılavuzu

Bitki Fizyolojisi alanında son yıllarda Türkçe yazılmış değerli eserler bulunmaktadır. Ancak, laboratuvar kılavuz veya kitapları aynı ölçüde yaygınlaşmış değildir. Oysa, bitkilerdeki fizyolojik olaylar deney düzenekleri ve kurgularıyla daha kolay anlaşılabilmektedir. Ayrıca, bitki fizyolojisinin teorik bilgi yanında, uygulamaya yönelik yüzünün varlığı da deneylerle ortaya konulabilmektedir. Bu bakış açısı ve bitki fizyolojisi alandaki laboratuvar kitaplarının sınırlı oluşu beni bu eseri hazırlamaya yönlendiren temel sebepler olmuştur.

Bitki fizyolojisi laboratuvar dersleri ve bu alanda yapılacak proje çalışmalarına kaynak teşkil edecek olan bu eser 11 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde bitki fizyolojisi laboratuvar çalışmalarının temel kural ve yöntemleri, ön hazırlık çalışmaları, malzeme, alet ve ekipman bilgilerine yer verilmiş ve deney hataları ve sonuçların değerlendirilmesine ilişkin bilgiler sunulmuştur. 2. Bölüm-10. Bölüm 46 deney içermektedir. Bitki fizyolojisi laboratuvar derslerinde yapılabilecek temel deneyler 9 bölümden oluşan (2.-10. Bölüm) ve 46 deneyin bulunduğu bu kısımda yer almaktadır. 11.Bölümde ise hazırlık, yapılış ve tamamlanma süresi bakımından diğer deneylerden daha kapsamlı olan 4 deney (47.-50. Deneyler) bulunmaktadır.

Laboratuvar derslerinde bu kitapta yer alan 50 deneyin tamamını yapmak mümkün olmayacaktır. Ülkemiz üniversitelerinde genellikle 14 haftalık bir yarıyılda okutulan bitki fizyolojisi laboratuvar derslerinde, birinci haftada bu kılavuzun 1. Bölümü ele alınabilir. Sınav dışında kalan 12 haftalık dönemde 2.-10. Bölümde yer alan ve toplam 46 deney içeren dokuz bölümün her birinden deney için gerekli materyalin sağlanabilme olanağı, öğrenci grup sayısı, deneyin hazırlık koşulları ve deneyin tamamlanma süresi göz önüne alınmak koşuluyla birer-ikişer deney seçilerek yapılabilir. 11. Bölümde yer alan ve kimi diğer bölümlerde de bulunan (özellikle 6., 7. ve 8. Bölümlerde) daha kapsamlı deneylerden uzun proje çalışmaları şeklinde, bitirme tezi ve bitime ödevi hazırlama amacıyla yararlanılabilir.

Deneylerin sunuluşunda başlangıçta bir giriş bölümü bulunmaktadır. Giriş bölümünü, deney için gerekli malzeme, alet ve ekipmanın bildirildiği materyal bölümü ve bunu da deneyin yapılışını içeren işlem bölümü izlemektedir. Deneylerde her bir öğrencinin ulaştığı sonuçları kaydedebileceği bir veri tablosu sunulmuştur. Ayrıca, deney hedefinin kavranması ve sonuçların yorumlanmasına ışık tutmak üzere gerektiğinde soru veya sorular bölümüne de yer verilmiştir.

Gelecekte dünya bilimine ve insanlığın gelişimine daha büyük katkılar sağlayacağına inandığım Türk biliminin gelişimine çok küçük de olsa bir hizmette bulunacak olan bu eseri sunmaktan mutluluk duymaktayım. Hazırlamış olduğum bu kitabın öğrencilere, genç meslektaşlarıma ve ilgi duyan kişilere yararlı olması en içten dileğimdir.

Bu kitabın basımını gerçekleştiren Hatiboğlu Yayınevi yönetici ve çalışanlarına ve diğer tüm emeği geçenlere teşekkürü bir borç bilirim.

Ocak 2004

A. İrfan iLBAŞ