Ayşe Baysal Yaşam Öyküsü Silbiçli Beşik Türkan Kutluay Merdol
Beslenme ve Diyetetik camiasının duayeni , değerli hocamız Prof. Dr. Ayşe
Baysal, kendi el yazısı ile kaleme aldığı yaşam öyküsünü getirip, yüzünde tatlı
bir gülümsemeyle "bana yardımcı olabilir misin” dediği günün üzerinden yirmi
bir yıl geçti, inanamıyorum. Bugün, "Silbiçli Beşik” adını verdiğimiz örnek
yaşam öyküsünün üçüncü baskısı için bu önsözü yazarken çok heyecanlı ve çok
buruk olduğumu bilmenizi istiyorum. Hocamla elli üç yıl birlikte çalıştım.
Kitabın ilk baskısı 2011’de yapıldı. Bir solukta tükendi. Sonraki yıllarda
kendisiyle röportajlar, söyleşiler yapıldı. Bunlardan Star gazetesi Pazar
ekinde İnci Döndaş tarafından yapılan "Ben beslenmeyi anlattım, akıllarda
mercimek kaldı” başlıklı bir söyleşiye (Ek 2’de yer alan) yer verilerek 2015
yılında kitabın ikinci baskısı gerçekleştirildi. O söyleşide hocamız; yeterli,
dengeli ve sağlıklı (YDS) beslenme için çok önemli noktalar dile getirmişti. Bu
yıl Dünya, 2020 yılı Mart ayında başlayan Covid-19 pandemisi nedeniyle
özellikle virütik enfeksiyonlarla mücadelede, bedenin YDS beslenme yönünden çok
donanımlı olması gerektiğini kötü bir deneyimle öğrendi. İnsanlara YDS beslenme
için hizmet veren tek meslek mensubu diyetisyenlerin, hocamız gibi köy
koşullarını çok iyi bilen, Köy Enstitüsü’nde okumuş, çağdaş eğitimin önemini
iliklerine kadar yaşamış ve beslenme ve diyetetik alanında bilim uzmanlığı ve
doktorasını Amerika gibi bu mesleğin öncüsü bir ülkede üstün başarıyla
tamamlamış bir kişi olarak bölümümüzde görev yapması camiamızın en büyük şansı
olmuştur. Hocamız, toplumu bilinçlendirmek adına YDS beslenmeyi öğretmek için
çok büyük çabalar göstermiştir. Kitabın bu anlamda çok iyi bir örnek olduğu
görülecektir. Kitaba isim aradığımız günlerden birinde, yanımda değerli Halk
Sağlığı Uzmanı hocalarımızdan Prof. Dr. Yıldız Tümerdem vardı. Benim, isim konusunda
zorlandığımı görünce; ”sizi kitapta en çok etkileyen nokta nedir” diye
sorduğunda ben hiç tereddütsüz "Silbilçi Beşik” dedim. "Onu koyunuz” dedi. O
günden sonra benden kitabı tanıtmam ya da Ayşe Hocam’ı anlatmam için ricada
bulunanlara her şeyi anlatıyorum ama Silbiçli Beşik’in ne olduğunu
söylemiyorum; sizlere de, "siz onu kitap içinde okuyacaksınız” diyor, Sayın
Tümerdem Hoca’ya bu vesile ile sevgi ve saygılarımı iletiyorum. Hocamızın 14
Ağustos 2016’da aramızdan ayrılmasının hemen ardından, meslektaşlarımızdan
diyetisyen Nihal Tuncer’in yönetiminde yayınlanan, "Diyetisyenlerin Buluşma
Noktası: Dyt Magazin” adlı derginin,10 Aralık 2016 tarihinde 8. sayısı hocamız
için özel olarak yayınlandı ve benden, "Ayşe Baysal Hocamız ve Diyetisyenlik”
başlığı ile kendisini anlatmam istendi. Kitabın basımını ve yayımını üstlenen
Hatiboğlu Yayınevi yöneticisi değerli bilim insanı, yazar Prof. Dr. Tahir
Hatiboğlu ile 3. Baskı içine bu yazının eklenmesini de uygun bulduk. Kendisi de
bu baskı için özel bir Sunuş yazısı hazırladı. Bu vesile ile hem hocamızın hem
de benim "Hatiboğlu Yayınevi” tarafından basılan kitaplarımın telif haklarının,
kitap içinde göreceğiniz gibi, hocamızın ekonomik yaşam felsefesinin nişanesi
olarak kurduğu Prof. Dr. Ayşe Baysal Beslenme Eğitimi ve Araştırma Vakfı’na
(BESVAK) bağışlandığını belirtmek isterim. Kitap içinde bu yaşam biçimine
ilişkin ipuçlarını da göreceksiniz. Hocamız için düzenlenen veda töreninde
hocamın sevgili kızı Elif Uzel Şen benden hocamız için bir eulogy* (öloji)
konuşması yapmamı istedi.
Benim için çok zor, çok hüzün dolu ve çok heyecanlı geçen o gün için
hazırladığım eulogy’yi de Ek 3’te göreceksiniz.. Önceki baskılar için yazdığım
önsözde belirtmiştim ama, burada yineleyerek vurgulamak istiyorum. Hocamın bu
çok özel yaşam öyküsü içinde bahsettiği konularda, birlikte tanıdığmız kişiler
ya da mesleğimizi ilgilendiren bir konu geçtiğinde, ben de hocamızın hoş
görüsüyle kitaba bazı eklemeler yapmaktan kendimi alamadım. Yaptığım eklemeler
italik olarak belirtilmiştir. Hocama özel bu yaşam öyküsü içinde, çok uzun
yıllar birlikte olmanın yarattığı sayısız paylaşımlardan özenerek seçmeye
çalıştığım bu eklemeleri, çok kısa tutmaya çalıştığımı özellikle belirtmek
isterim. BESVAK öğrenci destek bursları ve aktiviteleri ile büyük bir boşluk
dolduruyor. Üçüncü baskı için BESVAK YÖNETİM KURULUNDAN başlıklı Ek-5
hazırlandı. Açıklamaları Ek-5’te göreceksiniz.. Sevgili Hocam, size tanrıdan
rahmet diliyorum. Topluma verdiğiniz hizmetler ve beslenme ve diyetetik
topluluğu için yaptıklarınızla huzur içinde uyuduğunuzu biliyorum… Emekleriniz
ve bizlere kattığınız tüm güzel değerler için, Her Şey için çok teşekkürler…
En derin sevgi ve saygılarımla….
* Eulogy (lat. eu+logos) - vefat eden kişi için düzenlenen törende yapılan
konuşma.
Prof. Dr. Türkan Kutluay Merdol Ankara, 2022