Sivas Üniversite Savaşı

Önsöz’den

Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ateşinin ilk yandığı yer olan Sivas, benim akademik yaşamımda önemli yer tutar. Bu kitabın konusu olan "Sivas Vak' ası" nedeniyle çok şey öğrendim. Olayla ilgili belgeleri hep sakladım. Üniversite hocalarının gerçek kimliklerini burada tanımaya başladım. Arkadaşım Prof. Dr. Cemal Çevik Sivas Yildizelililer Derneği Başkanı. Dernek üyelerine bir konferans vermemi istedi. 12 Ocak 2007 günü "Aydınlanma ve İfade Özgürlüğü" konulu konferans verdim. Konferans öncesi hazırlık yaparken, 1978 yılında yaşadığım Sivas Cumhuriyet Üniversitesi anılarım tazelendi. Arşivimdeki Sivas dosyasını taradım. Buradaki anlamlı anılarımı konferansta anlattım. Yok olup gitmelerine gönlüm razı olmadı; tersi durumda Sivas'a haksızlık olur diye, kitaplaştırmaya karar verdim.

Savaş'ın öncüsü Dr. M. Şerefettin Canda (Reyhanlı, 1944), şu anda Mustafa Kemal Üniversitesi Rektörü'dür. O tarihte üniversitede 34 yaşında öğretim görevlisidir. Ertesi gün onu gördüm, söyledim. "Çok iyi olur, sevinirim" dedi. Kararımda Canda da etkili oldu; kitabı bu kahramana ithaf ettim.

Kitabın konusu 1978 yılında, Cumhuriyet Üniversitesi'nin kuruluşunun 4. yılında Sivas halkının verdiği Bağımsızlık Savaşı’dır. Bunun gerçek bir bağımsızlık savaşı olduğunu kitabı okuyanlar görecektir. Bağımsızlık Savaşı bir avuç yiğit ve Sivas'ta yerleşik, üniversite öğretim elemanı ile bir avuç Sivasseverle, sömürgeci Hacettepe Üniversitesi arasındadır. Savaş alanı Sivas'tır.

Gazeteci Nihat Doğan (1928-2003) Anadolu Gazetesi'ni, ‘mütareke basını’nın tersine, Sivasseverlerin emrine vermiş ve başarıda büyük katkı sağlamıştır. Doğan, sağlığında, Karaçayır Beldesi'ndeki çiftliğini üniversiteye bağışlamıştır (Sabah, 21 Eylül 1997). Garip gerekçeye bakın ki, damadı Prof. Dr. M. Fuat Bozkurt’tan öğrendiğime göre, yük olur düşüncesiyle, 2002'nin yönetimi bağışı kabul etmemiştir.

Savaş, benim, CÜ Tıp Fakültesi'ne doçent olarak başvurup da (1978) alınmamam üzerine patlak vermiştir. Her savaşın görünür bir nedeni olduğu gibi, bu savaşın da görünür nedeni, ben oldum. AsIında savaşın gerçek nedeni sömürgeci anlayıştır.

Bağımsız Cumhuriyet'imize ilk adim büyük insan, komutan ve düşünür M.Kemal'in öncülüğünde Sivas'ta (4-11 Eylül 1919) atılmıştır. Yerel üniversiteler içinde ilk bağımsızlık savaşı da Sivas'ta verilmiştir, başka da yoktur. Ünlü Madımak Olayı, Sivas'a gölge düşürmüştür. Bu olayın da bir derin devlet işi olduğu kanısını taşıyorum. Gerçekler ortaya çıktığında Sivas halkı rahatlayacaktır.

Sivas Vak'a'sı ailemize Sivas'ın ünlü 'Kul Olayım Kalem Tutan Ellere' türküsünü de kazandırdı. Bu türkü o gün bu gün `bizim' türkümüz olmuştur. Evimizde hep mırıldanılır. Aşık Veysel'in (1894-1973) kaynak olduğu, Muzaffer Sarısözen'in (1899-1963) derlediği türküyle söze başlamak istiyorum:

Kul olayım kalem tutan ellere, Katip arzuhalim yaz yare böyle, Şeker ezeyim şirin dillere, Katip arzuhalim yaz yare böyle, Güzelim ey güzelim ey güzelim ey, Sivas ellerinde sazım çalınır, Çamlıbel'ler bölük bölük bölünür, Yardan ayrılmışam bağrım delinir, Katip arzuhalim yaz yare böyle, Güzelim ey güzelim ey güzelim ey.

İnsanlar sadece kalem tutan ellere kul olmalıdır. Başlar kaleme eğilmeli; Sivas'lı Pir Sultan'ın ( ? - 1590) deyişiyle Hızır Paşalara eğilmemelidir. .

Kitap üniversite tarihinde bir boşluğunu dolduracaktır.

Bu anıları yaşarken bunca acıyı paylaşan eşime ve iki kızıma şükran duyuyorum. Ayrıca, basım evrelerinde katkılı olan Sedat Keskin'e ve Sekreter Leyla Altuntaş'a sağ olsunlar diyorum.

Dr. M. Tahir Hatipoğlu Ankara, Şubat, 2009