Beslenme ve Diyetetik Güncel Konular 13
COVID-19 pandemisi sırasında beslenme ve bağışıklık arasındaki ilişkinin son zamanlarda sıcak bir konu olarak gündeme getirildiği görülmektedir. Bu gündemde belirli besinler, ürünler, içecekler ve besin/diyet desteklerinin bağışıklığı "arttırabildiğine” ilişkin iddialarda bir artış olmuştur. Bağışıklık birçok farklı hücre tipinden oluşan oldukça karmaşık sistemdir ve beslenme yeterliliği şüphesiz onun desteklenmesi için gereklidir. Bu alanda çeşitli mikro besinler için özel roller bulunmaktadır. Enfeksiyonlara karşı artan duyarlılık ve kötü sonuçlar genellikle yetersiz beslenme durumlarında görülmektedir. Bazı besin ögelerinin yetersizliklerinde klinik sonuçlar ışığında bağışıklık fonksiyonunun belirli yönleri üzerinde kanıtlanmış etkileri bilinmektedir. Son zamanlarda basın-yayın kuruluşlarının yayınları ve haber bültenlerinde COVID-19 salgınının ardından bağışıklık sistemi için belirli ürünlerin tüketildiğinde yararlı veya önleyici olduğu yönünde iddialarda bir artışa yol açtığı görülmektedir. Diyet desteklerinin kullanımı bazı özel koşullara bağlı olarak önerilmektedir. Bu tür ürünleri çok yüksek miktarlarda ve çok uzun süre almak zararlı olabilir. Daha da önemlisi, hiçbir bireysel besin veya ek olarak alınan diyet destekleri COVID-19’a karşı enfeksiyonu önleyememektedir. COVID-19 enfeksiyonuna karşı korunmak için kafa karıştırıcı "bağışıklığı güçlendiren” yiyecekler veya diyet destekleri ile ilgili manşetlerden kaçınılmalıdır. Bilim çevrelerinin aktif olarak COVID ile bağlantılı sahte bilime karşı sesini yükseltmesi gerekmektedir. Vitamin A, vitamin B6 , vitamin B12, folat, vitamin C ve D, bakır, demir, selenyum ve çinko ile klinik sonuçları olarak bağışıklık fonksiyonunun belirli yönleri üzerinde belgelenmiş etkileri bilinmektedir. Enfeksiyonlara karşı artan duyarlılık ve daha kötü sonuçlar genellikle yetersiz beslenme durumlarında görülmektedir. Ancak yüksek vücut ağırlığı, diyabet ve yaşlanma da bağışıklık fonksiyon bozukluğu ile ilişkilidir. Bağırsak mikrobiyotası, bağışıklık sistemi ile yakından bağlantılıdır ve bazı kanıtlar bulunmaktadır. Diyetin bileşimini olumlu yönde değiştiren besin bileşenlerini önermek, örneğin pre ve probiyotikler, immün . ÖNSÖZ Prof.Dr. Muhittin Tayfur Doç.Dr. Meltem Soylu v modülasyonda avantajlı olabilir. Çalışmalar ayrıca belirli desteklerin bazı faydalarını belirtmektedir. Örneğin çinko ve C vitamini desteklerinin soğuk algınlığının süresini azalttığı gösterilmiştir; Akut hastalığın süresini ve şiddetini azaltmak için probiyotikler önerilmiştir. Bulaşıcı ishal ve antibiyotiğe bağlı antiinflamatuar ishali önlemede uzun zincirli omega-3 yağ asitlerinin etkileri de gösterilmiştir. Bununla birlikte, bu etkilerden herhangi biri ile ilgili şu anda herhangi AB sağlık beyanı bulunmamaktadır. Son zamanlarda medyanın COVID-19 salgınının ardından diyet ve yaşam tarzının bağışıklık sistemi üzerindeki rolüne olan ilgisi artmıştır. Sağlıklı ve dengeli beslenme, yaşam tarzı, bağışıklık fonksiyonunu desteklemenin anahtarıdır. "Beslenme ve Diyetetik Güncel Konular-13” başlığı ile bu kitapta da öğrenciler, diyetisyenler için gerekli, güncel ve tartışılmakta olan konular seçilmiş ve hazırlanmıştır. Kitap 10 bölümden oluşmaktadır. Beslenme ve Diyetetik Güncel Konular-13 kitabımızın içeriği olarak: obezite ve bariatrik cerrahide glikoz-lipid metabolizması: potansiyel etki mekanizmaları, asprosin: metabolik hastalıklarda yeni bir hormon, beslenme ve ağrı kontrolü, mikro besin ögesi malnütrisyonu ile besin takviyesi, besin zenginleştirme, besin güçlendirme ve biyozenginleştirme uygulamaları, yeni nordik diyeti ve sağlık üzerine etkileri, küçük hücreli olmayan akciğer kanseri hastalarında immünonütrisyon desteği, sporcularda vücut bileşimi değerlendirilmesinde kullanılan antropometrik ölçümler ve laboratuvar yöntemleri, postbiyotikler, aralıklı açlık uygulamalarının sağlık üzerine etkileri ve egzersizle ilişkisi, ocukluk çağı obezitesinde bağırsak mikrobiyotası konularını içermektedir. Bu kitabın hazırlanmasında yoğun emek ve katkı veren, bilgi ve deneyimlerini paylaşan yazarlarımıza teşekkür ediyoruz. Kitabın basılması ve yayımlanması konusunda emeği geçenlere de teşekkür ederiz. Beslenme ve Diyetetik Güncel Konular-13ün, beslenme ve diyetetik alanında eğitim-öğrenim gören öğrencilerimiz, çalışan diyetisyenler için yararlı bir kaynak olmasını diliyoruz.